لیست کامل نسخه های ویندوز سرور + جدول زمانی

اولین ویندوز سرور در سال 1993 و پس از معرفی فناوری جدید (NT) منتشر شد. از آن زمان تا به امروز، 14 نسخه مختلف ویندوز سرور منتشر شده است (Windows Server 2022 آخرین نسخه موجود در زمان نوشتن این پست است). هر یک از نسخه های ویندوز سرور برای مدیریت سازمان، ذخیره سازی داده ها، برنامه ها و ارتباطات استفاده می شوند. با استفاده از سیستم‌عامل‌ ویندوز سرور، مدیران می‌توانند همزمان با تقویت زیرساخت امنیتی شبکه خود، سیاست‌هایی را اعمال و اجرا کنند.

در این پست، ما در مورد نسخه‌های مختلف ویندوز سرور، ویژگی (های) منحصربه‌فردی که به ارمغان آورده‌اند و به چه ترتیبی منتشر شده‌اند، صحبت خواهیم کرد.

نحوه نام گذاری ویندوز سرور

سوء تفاهم رایجی بین افراد وجود دارد، من باب ورژن (versions) و نسخه (editions) های ویندوز سرور.
ورژن ویندوز سرور معمولا با اعداد صحیح (که این قرارداد نامگذاری دیگر استفاده نمی شود) یا با پسوند سال انتشار آن مشخص می شود. به عنوان مثال، قبلاً مایکروسافت یک نسخه سرور را “Windows NT 3.5” یا “Windows NT 4.0” نامیده است. اما اکنون، از نام های “Windows Server 2003” یا “Windows Server 2019” استفاده می کنند.

اگر هنوز تفاوت نسخه و ورژن را در سیستم عامل، ویندوز سرور را متوجه نشده اید، مقاله تفاوت بین نسخه های ویندوز سرور (Web، Foundation، Essentials، Standard، Enterprise، Datacenter) را مطالعه کنید.

جدول زمانی ویندوز سرور

تصویر زیر نشان می دهد که اولین نسخه ویندوز سرور در چه سالی منتشر شد. و در ادامه ورژن و سال انتشار نسخه های ویندوز سرور را به شما نشان می دهد.

تاریخچه ویندوز سرور

جدول زیر به طور خلاصه جنبه های مهم هر یک از نسخه های ویندوز سرور را به همراه برخی اطلاعات مفید دیگر توضیح می دهد.

جزئیات	در حال حاضر پشتیبانی دارد؟	نسخه ها	سال انتشار	ورژن سرور
First Server version. 32-bit	خیر	–	1993	ویندوز NT 3.1
پشتیبانی از اتصال Unix و Novell Netware قابل استفاده با شبکه های موجود	خیر	–	1994	ویندوز NT 3.5
پشتیبانی از ویندوز 95 با remote software license management	خیر	–	1995	ویندوز NT 3.51
با IIS، ترمینال نسخه سرور، رابط کاربری مشابه Windows 95	خیر	–	1996	ویندوز NT 4.0
ادغام با Active Directory برای احراز هویت کاربر و پشتیبانی از Extensible Market Language	خیر	Server, Advanced Server, Datacenter Server	2000	ویندوز سرور 2000
تعریف نقش ها و ویژگی های سرور، شامل .NET	خیر	Web, Standard, Enterprise, Datacenter	2003	ویندوز سرور 2003
با خدمات فدراسیون اکتیو دایرکتوری (ADFS)، یک جادوگر پیکربندی امنیتی، و قابلیت‌های فشرده‌سازی اطلاعات بهبودیافته	خیر	Web, Standard, Enterprise, Datacenter	2005	ویندوز سرور 2003 R2
معرفی Hyper-Virtualization، Event Viewer و Server Manager	خیر	Web, Foundation, Standard, Enterprise, Datacenter	2008	ویندوز سرور 2008
سیستم‌عامل ۶۴ بیتی، پیاده‌سازی خط‌مشی گروهی پیشرفته، با سرویس‌های دسک‌تاپ از راه دور.	خیر	Web, Foundation, Standard, Enterprise, Datacenter	2009	ویندوز سرور 2008 R2
بهبود عملکرد Hyper-V و پشتیبانی اضافه شده برای یکپارچه سازی ابری	جریان اصلی به پایان رسید، تا اکتبر 2023 تمدید شد	Foundation, Essentials, Standard, Datacenter	2012	ویندوز سرور 2012
Windows PowerShell به‌روزرسانی شد و مدیریت فضای ذخیره‌سازی را بهبود بخشید	جریان اصلی به پایان رسید، تا اکتبر 2023 تمدید شد	Foundation, Essentials, Standard, Datacenter	2013	ویندوز سرور 2012 R2
شامل کنترلر شبکه و سرور نانو، پشتیبانی از کانتینرها اضافه شده است	جریان اصلی به پایان رسید، تا ژانویه 2027 تمدید شد	Essentials, Standard, Datacenter	2016	ویندوز سرور 2016
با زیرساخت های Hyper-converged، محافظت از تهدیدات پیشرفته، و مرکز مدیریت ویندوز	بله	Essentials, Standard, Datacenter	2018	ویندوز سرور 2019
با Azure Arc، سرویس مهاجرت ذخیره سازی، پشتیبانی از Hot-Patching	بله	Essentials, Standard, Datacenter, Azure edition	2021	ویندوز سرور 2022

جدول بالا به طور خلاصه تمام تغییرات مهم و همچنین جزئیات انتشار نسخه های جداگانه ویندوز سرور را از زمانی که مایکروسافت برای اولین بار این سیستم عامل را در سال 1993 راه اندازی کرد، توضیح می دهد.

اجازه دهید اکنون جزئیات هر نسخه را بررسی کنیم.

Windows Server NT

در ابتدا، مایکروسافت از اصطلاحات New Technology (NT)، هنگام انتشار ویندوز سرور استفاده می کرد. علاوه بر این، اولین نسخه ای که به صورت عمومی منتشر شد، نسخه 1 نبود، بلکه 3.1 بود. این نسخه ها عبارتند از:

• Windows NT Server 3.1
• Windows NT Server 3.5
• Windows NT Server 3.51
• Windows NT Server 4.0

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که نسخه‌های مختلف هر نسخه تا سال 2000 با ویندوز سرور 2000 شروع شد.

Windows NT Server 3.1

Windows NT Server 3.1 اولین ویندوز سرور مایکروسافت بود. این یک سیستم عامل با معماری 32 بیتی بود که در سال 1993 منتشر شد. این سیستم در 2 نوع منتشر شد: یکی برای ترمینال ها و دیگری برای سرورها.

نسخه سرورها همان چیزی است که به خانواده سرور تبدیل شده است که تا به امروز ادامه دارد.

Windows NT Server 3.5

سپس مایکروسافت مستقیماً به نسخه 3.5 پرش کرد. از آنجایی که بیشتر شبکه‌ها از سرورهای یونیکس یا ناول استفاده می‌کردند، Windows NT Server 3.5 امکان اتصال متقابل با این سیستم‌ها را برای انتقال راحت داده‌ها فراهم کرد.

این یک ویژگی اصلی برای پایداری NT Servers بود زیرا آنها در بازار نسبتا جدید بودند.

Windows NT Server 3.51

Windows NT Server 3.51 دارای قابلیت مدیریت کامپیوترهایی بود که از ویندوز 95 در همان شبکه استفاده می کردند. سرور 3.51 همچنین از مدیریت مجوزهای نرم افزار برای رایانه های مشتری و به روز رسانی سایر دستگاه های ویندوز 95 از طریق شبکه پشتیبانی می کند.

Windows NT Server 4.0

این نسخه از ویندوز سرور شامل یک رابط کاربری مشابه ویندوز 94 بود و در سال 1996 منتشر شد. این نسخه شامل سرور اطلاعات اینترنت (IIS) بود که در رقابت مستقیم با سرور HTTP آپاچی بود.

علاوه بر این، مایکروسافت همچنین سرور تراکنش (Transaction Server) و سرور صف پیام (Message Queue Server) را برای بهبود سیستم عامل اضافه کرد. در پایان، مایکروسافت اتصال به سیستم‌های غیر ویندوزی را بهبود بخشید و همچنین پلی از برنامه‌های 16 بیتی DOS ایجاد کرد تا بتوانند با محیط دسکتاپ 32 بیتی ارتباط برقرار کنند.

تغییر نام تجاری نسخه های ویندوز سرور

در سال 2000، مایکروسافت قرارداد نامگذاری نسخه “NT” را کنار گذاشت و به نام نسخه مبتنی بر سال تغییر یافت. به عنوان مثال، “Windows Server 2000” در سال 2000 منتشر شد. این نسخه ها عبارتند از:

• Windows Server 2000 (ویندوز سرور 2000)
• Windows Server 2003 (ویندوز سرور 2003)
• Windows Server 2003 R2 (ویندوز سرور 2003 R2)
• Windows Server 2008 (ویندوز سرور 2008)
• Windows Server 2008 R2 (ویندوز سرور 2008 R2)
• Windows Server 2012 (ویندوز سرور 2012)
• Windows Server 2012 R2 (ویندوز سرور 2012 R2)
• Windows Server 2016 (ویندوز سرور 2016)
• Windows Server 2019 (ویندوز سرور 2019)
• Windows Server 2022 (ویندوز سرور 2022)

در ادامه به بررسی نسخه های تجاری دیگر می پردازیم.

Windows Server 2000 (ویندوز سرور 2000)

ویندوز سرور 2000 نقطه عطف مهمی برای مایکروسافت بود زیرا بسیاری از ویژگی‌های آن هنوز توسط نسخه‌های مدرن ویندوز سرور استفاده می‌شوند.

Windows Server 2000 شامل پشتیبانی از XML، ایجاد صفحات سرور فعال (ASP) و استفاده از Active Directory برای احراز هویت کاربر بود. همچنین مفهوم نسخه های سفارشی را معرفی کرد که شامل ویندوز سرور استاندارد، ویندوز سرور ادونس و ویندوز سرور Datacenter بود.

نسخه ها: Server, Advanced Server, Datacenter Server

Windows Server 2003 (ویندوز سرور 2003)

تغییر عمده در ویندوز سرور 2003 کاهش نیاز به راه اندازی مجدد سیستم پس از یک رویداد جدید بود. مایکروسافت همچنین ویژگی های امنیتی سیستم عامل را افزایش داد و این اولین بار بود که محیط دات نت به سیستم عامل ویندوز سرور اضافه شد.

همچنین این اولین باری بود که یک سرور می‌توانست نقش‌های سرور را تخصیص دهد و سیستم عامل را قادر می‌سازد تا برای کارهای تخصصی خاص مانند DNS server تنظیم شود.

نسخه ها: Web, Standard, Enterprise, Datacenter

Windows Server 2003 R2 (ویندوز سرور 2003 R2)

این نسخه Revision 2 (R2) از ویندوز سرور 2003 بود. و به کاربرانی که لایسنس های معتبر برای ویندوز سرور 2003 داشتند اجازه می‌داد تا بدون هیچ هزینه اضافی به‌طور خودکار به ویندوز سرور 2003 R2 ارتقا دهند.

این نسخه بیشتر بر روی افزایش امنیت سیستم عامل و همچنین شبکه تمرکز داشت. خدماتActive Directory Federation Services (ADFS) را برای احراز هویت کاربر معرفی کرد. هدف از این برنامه افزودنی AD این بود که خدمات خارجی را در مجوزهای “single sign-on” که در داخل شبکه مدیریت می شود گنجانده شود.

یکی دیگر از پیشرفت‌های این نسخه، حالت برنامه اکتیو دایرکتوری بود که با ایجاد یک رابطه «arm’s length» با برنامه‌های شخص ثالث، امنیت را افزایش می داد.

علاوه بر این، مدیران اکنون می‌توانند با استفاده از تنظیمات امنیتی، سیاست‌های گروهی را بر روی سایر کاربران و رایانه‌ها اعمال و اجرا کنند.

نسخه ها: Web, Standard, Enterprise, Datacenter

Windows Server 2008 (ویندوز سرور 2008)

ویندوز سرور 2008 اولین سیستم عامل سروری بود که دارای سیستم مجازی سازی Hyper-V بود که کاربران می توانند ماشین های مجازی (VM) را پیاده سازی کنند و سیستم عامل ها را نصب کنند. علاوه بر این، گنجاندن نمایشگر رویداد و مدیر سرور، عیب‌یابی هر مشکلی را برای مدیران آسان‌تر کرده و سپس سرورهای خود را راحت‌تر مدیریت می‌کنند.

نه تنها این، بلکه مایکروسافت یک قدم جلوتر رفت و نسخه اصلی ویندوز سرور 2008 را نیز معرفی کرد که یک سیستم عامل مبتنی بر command line با حداقل رابط کاربری (UI) بود.

نسخه ها: Web, Foundation, Standard, Enterprise, Datacenter

Windows Server 2008 R2 (ویندوز سرور 2008 R2)

این اولین ویندوز سروری بود که معماری 64 بیتی داشت. Windows Server 2008 R2 با گنجاندن خط‌مشی‌های جدید، پیشرفت‌های قابل‌توجهی در پیاده‌سازی Active Directory Group Policy ایجاد کرد. همچنین برای اولین بار در سیستم عامل سرور شامل Remote Desktop Services می شود.

نسخه ها: Web, Foundation, Standard, Enterprise, Datacenter

Windows Server 2012 (ویندوز سرور 2012)

ویندوز سرور 2012 دارای ویژگی های بهتری برای یکپارچه سازی سرور خارج از سایت بود. این عمدتا توسط مایکروسافت انجام شده است، بنابراین می توان آن را با سرورها و سرویس های ابری ادغام کرد. علاوه بر این، مایکروسافت همچنین سیستم ذخیره سازی را با این سیستم عامل به روز کرد که توسط خود Hyper-V انجام شد.

نه تنها این، بلکه سوئیچ مجازی Hyper-V و Hyper-V Replica نیز در ویندوز سرور 2012 معرفی شدند.

نسخه ها: Foundation, Essentials, Standard, Datacenter

Windows Server 2012 R2 (ویندوز سرور 2012 R2)

این تجدید نظر در ویندوز سرور 2012 بهبودهای بیشتری را در ادغام ابری ایجاد کرد. همچنین شامل به‌روزرسانی‌هایی برای Windows PowerShell بود. فناوری‌های مجازی‌سازی و ذخیره‌سازی نیز بازنگری شدند و سرویس‌های وب بهبود یافتند.

نسخه ها: Foundation, Essentials, Standard, Datacenter

آیا می دانستید پشتیبانی از ویندوز سرور 2012 و ویندوز سرور 2012 R2 در تاریخ 10 اکتبر به پایان رسیده است؟ برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله ی مربوطه را مطالعه کنید.

Windows Server 2016 (ویندوز سرور 2016)

مایکروسافت در ویندوز سرور 2016، ویندوز نانو سرور را معرفی کرد. یک سیستم رمزگذاری نیز برای Hyper-V اضافه شد تا VM ها را ایمن کند.

یکی دیگر از نقاط عطف مایکروسافت در ویندوز سرور 2016، پشتیبانی از containers بود.

گفتنی است، در این مرحله، مایکروسافت نسخه‌های R2 سرورها را به دلیل انتقال آنها به کانال خدمات طولانی‌مدت (LTSC) متوقف کرد.

ویندوز سرور 2016 اورجینال شامل Network Controller نیز بود. این امر به مدیران این امکان را می‌دهد تا دستگاه‌های شبکه فیزیکی و مجازی را با استفاده از یک کنسول واحد مدیریت کنند. با این حال، این ویژگی فقط در ویندوز سرور 2016 دیتا سنتر موجود است.

نسخه ها: Essentials, Standard, Datacenter

Windows Server 2019 (ویندوز سرور 2019)

Windows Admin Center که قبلاً با نام Project Honolulu شناخته می شد، برای اولین بار در ویندوز سرور 2019 راه اندازی شد و یک کنسول یکپارچه همه کاره برای مدیریت Active Directory شما است. سرورها، ماشین‌ها و کاربران یکپارچه را نیز می‌توان تنها با استفاده از این یک کنسول، همراه با خدمات و نقش‌های سرور مدیریت کرد.

ویندوز سرور 2019 اورجینال همچنین شامل قابلیت‌های Hyperconvereged Infrastructure (HCI) است که نرم‌افزاری است که همه عناصر اصلی مرکز داده مانند محاسبات، ذخیره‌سازی، شبکه و مدیریت را در یک نرم‌افزار واحد ترکیب می‌کند. این تسهیلات با هدف به دست آوردن تمام عملکردهای یک مرکز داده مینیاتوری بدون هزینه های سخت افزاری اضافی است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ویندوز سرور 2019 و پیشرفت های آن شما می توانید مقاله بررسی ویندوز سرور 2019 را مطالعه کنید.

نسخه ها: Essentials, Standard, Datacenter

Windows Server 2022 (ویندوز سرور 2022)

ویندوز سرور 2022 آخرین نسخه ویندوز سرور در زمان نوشتن این پست است.

این نسخه شامل Azure Arc است که برای مدیریت سرورهای on-prem در Microsoft Azure استفاده می شود. علاوه بر این، پشتیبانی از Hotpatching را نیز شامل می‌شود، که به‌روزرسانی‌ها را بدون نیاز به راه‌اندازی مجدد کامپیوتر هدف نصب می‌کند.

بهبود شبکه نیز با گنجاندن قابلیت های شبکه تعریف شده توسط نرم افزار بهبود یافته است. از قابلیت SMB بیش از QUIC برای ارتباطات ایمن‌تر پشتیبانی می‌کند. این ویژگی برای جایگزینی VPN طراحی شده است و برای ارتباط سریعتر و ایمن تر به پروتکل های UDP و TLS 1.3 متکی است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ویندوز سرور 2019 و پیشرفت های آن شما می توانید مقاله معرفی ویندوز سرور 2022 + ویژگی های جدید آن را مطالعه کنید.

نسخه ها: Essentials, Standard, Datacenter, Azure edition

سخن پایانی

ویندوز سرور از زمان معرفی خود در سال 1993 راه طولانی را پیموده است. چنین پیشرفت‌هایی دلیلی است که مایکروسافت هر چند سال یک بار نسخه‌های جدیدی را منتشر می‌کند. بنابراین سازمان‌ها می‌توانند از ویژگی‌های جدید استفاده کنند.

همچنین باید بدانید که نسخه های Datacenter و Standard نیز با انواع مختلفی عرضه می شوند که انواع Core و Desktop Experience هستند.

به طور خلاصه، نام کامل یک سیستم عامل ویندوز سرور می تواند به این صورت باشد: Windows Server 2022 Datacenter Core Evaluation. این بدان معناست که ورژن Server 2022 است، نسخه Datacenter با حداقل UI (Core) است و نسخه Evaluation است.

برای اطمینان از اورجینال بودن لایسنس و مناسب ترین قیمت ها، لایسنس ویندوز سرور را از باما سافت خریداری نمایید.

لطفاً سؤالات و نظرات خود را در قسمت دیدگاه ها، باما در میان بگذارید.